O‘ZBEKISTONNING 2024 YIL YAIM NATIJALARI: IQTISODIY TRANSFORMATSIYA SARI QADAM
Keywords:
O‘zbekiston 2024 yil yalpi ichki mahsulot, iqtisodiy o‘sish, xorijiy investitsiyalar, tuzilmaviy islohotlar, savdo dinamikasi, Markaziy Osiyo, barqaror rivojlanish.Abstract
‘zbekistonning 2024 yil YaIMi 115 milliard dollarga yetdi, bu 2023 yildagi 90,8 milliard dollardan 6,5% o‘sishni ko‘rsatdi, bu 34,9 milliard dollarlik xorijiy investitsiyalar va konchilik, kimyo kabi sohalardagi 242 ta yirik loyiha bilan ta’minlandi. O‘sish O‘zbekiston 2030 strategiyasi doirasidagi tuzilmaviy islohotlarni aks ettiradi, xizmatlar va sanoat sektorlari YaIMning 47,4% va 26,4% ni tashkil etdi, qishloq xo‘jaligi esa 19,2% ga tushdi. Eksport 27 milliard dollarga yetdi, asosan oltin va qishloq xo‘jaligi mahsulotlari hisobiga, ammo tovarlarga tayanchni va dengizga chiqish imkonsizligi xavf tug‘diradi. YaIMning 20% ni tashkil etuvchi “kuzatilmagan” iqtisodiyotning hisobga olinishi kichik bizneslarning (YaIMning 56%) norasmiy rolini ko‘rsatadi. Inflyatsiya qattiq pul-kredit siyosati tufayli 9,4% ga tushdi, lekin energiya narxlarining oshishi xonadon daromadlariga tahdid soladi. Muammolar o‘sib borayotgan aholi uchun adolatli ish o‘rinlari yaratish va mintaqaviy inflyatsion bosimlar ostida savdo taqchilligini kamaytirishni o‘z ichiga oladi. Muvaffaqiyat islohotlarni davom ettirish va Jahon banki va BMTTD kabi tashkilotlar qo‘llab-quvvatlagan mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirishga bog‘liq.
References
1. Gazeta.uz. (2025). O‘zbekistonning 2024 yil YAIMi 115 milliard dollarga. www.gazeta.uz
2. Jahon banki. (2024). O‘zbekiston: Rivojlanish yangiliklari, tadqiqotlar, ma’lumotlar. www.worldbank.org
3. INVEXI: Investatsiya maslahat boshqaruva kompaniyasi. (2025). O‘zbekistonning 2024 yildagi iqtisodiy o’sishi: YAIM, natijalar va tendensiyalar. www.invexi.org
4. SpecialEurasia. (2025). O‘zbekiston: 2024 yildagi iqtisodiy o’sish muammolar o’rtasida. specialeurasia.com
5. Osiyo taraqqiyot banki. (2025). O‘zbekistonning 2025 yildagi iqtisodiy o’sishi OTBya ko’ra. www.adb.org