EPIGENETIK MEXANIZMLAR VA ODAM ORGANIZMIDAGI GEN EKSPRESSIYASI NAZORATIARI
Keywords:
epigenetika, DNK metillanishi, histonmodifikatsiyasi, mikroRNK, gen ekspressiyasi, xromatin arxitekturasi, CRISPR, saraton, metabolik sindrom, nevrologik kasalliklar, autoimmun kasalliklar, epigenetik terapiya, inson sog’ligi.Abstract
Ushbu maqolada epigenetik mexanizmlarning molekulyar tabiati, ularning gen ekspressiyasini boshqarishdagi roli va turli kasalliklar patogeneziga ta’siri batafsil yoritilgan. DNK metillanishi, histon modifikatsiyalari, mikroRNK va xromatin arxitekturasi kabi epigenetik mexanizmlar organizm rivojlanishi, qarish jarayoni, saraton, metabolik sindromlar, nevrologik kasalliklar va immun javobda qanday rol o‘ynashi tahlil qilinadi. Maqolada epigenetik terapiyaning zamonaviy yo‘nalishlari, jumladan HDAC inhibitоrlari, DNK metiltransferaza blokatorlari va CRISPR-dCas9 epigenetik tahrirlash texnologiyalari ham keltirilgan. Tadqiqot natijalari epigenetika sohasidagi bilimlarni kengaytirish, kasalliklarni erta aniqlash va shaxsiylashtirilgan terapiya strategiyalarini rivojlantirishga xizmat qiladi.
References
1. Jones PA., Baylin SB. The Epigenomics of Cancer. Cell, 2007.
2. Allis CD., Jenuwein T. Epigenetics. Cold Spring Harbor, 2016.
3. Feinberg AP., Vogelstein B. Hypomethylation in Human Cancer. Nature, 1983.
4. The Cancer Genome Atlas Research Network (TCGA), 2012.
5. Karimov I.A. Epigenetika va inson sog‘ligi. Toshkent, 2021.
6. Odilov B. Molekulyar biologiya va gen ekspressiyasi. Toshkent: Fan va Texnologiya, 2020.
7. Nature Reviews Genetics - Epigenetics Collection, 2021–2024.
