tijst

QO‘ZILAR KOLIBAKTERIOZINING EPIZOOTOLOGIK XUSUSIYATLARI VA TARQALISH DINAMIKASI

Authors

  • Islomova Ozoda Payzullayevna

    Mustaqil izlanuvchi:
    Author

Keywords:

Kolibakterioz, Escherichia coli, epizootologiya, tarqalish dinamikasi, qo‘zilar, hududiy taqsimot, epizootik monitoring, yosh dinamikasi, mavsumiylik, bakteriologik tekshiruv, poda hajmi.

Abstract

Ushbu tadqiqotda qozilarning kolibakteriozi (Escherichia coli infektsiyasi) epizootologik jihatdan organilib, kasallikning tarqalish darajasi va hududiy dinamikasi aniqlandi. Tadqiqotlar 2022–2024-yillar davomida Samarqand, Jizzax, Navoiy va Surxondaryo viloyatlaridagi yirik hamda orta hajmdagi qoychilik xojaliklarida olib borildi. Umumiy 22 854 bosh qozidan 148 tasida kolibakterioz qayd etilib, ortacha kasallanish darajasi 0,65 % ni tashkil etdi. Eng yuqori korsatkich Surxondaryo viloyatining Termiz tumanida (24,07 %), undan keyin Navoiy viloyatining Nurota (20,0 %) va Uchquduq (20,33 %) tumanlarida kuzatildi. Samarqand viloyatida o‘rtacha 10,4 %, katta pog‘onali populyatsiyaga ega Qumqo‘rg‘on tumanida esa past (0,17 %) daraja qayd etildi. Olingan natijalar kolibakteriozning mintaqaviy tarqalishi tabiiy-iqlim sharoitlari, podaning soni va epizootik jarayon intensivligiga bevosita bog‘liqligini ko‘rsatdi. Tadqiqot natijalari kolibakteriozning epizootologik qonuniyatlarini aniqlash, hududiy kuzatuvlarni tizimlashtirish va profilaktika strategiyalarini ishlab chiqish uchun muhim ilmiy asos bo‘lib xizmat qiladi.

References

1. Constable, P.D., Hinchcliff, K.W., Done, S.H. and Grünberg, W. Veterinary medicine: a textbook of the diseases of cattle, horses, sheep, pigs and goats, 11th ed. St. Louis, MO: Elsevier. 2017. P-1235

2. El-Nady H.H., Elkenany R., Elsayed M. Colibacillosis in lambs and kids in Egypt: prevalence, serotyping, molecular characterization and antimicrobial resistance profiles. Vet World. 2023;16(7):1657-1665

3. Gurjara T.; Sharma S.K.; va boshq. Escherichia coli in diarrhoeic lambs: Prevalence, virulence and antibiotic resistance // Polish Journal of Veterinary Sciences. — 2023.— P. 453–457.

4. Radostits O.M., Gay C.C., Hinchcliff K.W., Constable P.D. Veterinary Medicine: A textbook of the diseases of cattle, sheep, pigs, goats and horses. – 10th ed. – London: Saunders, 2007. – P. 1491–1495

5. Tarunpreet S., Tewari A., et al. Incidence of E. coli in diarrhoeic lambs in Udaipur. Indian J Vet Med. 2018;38(1):78-82.

6. Tarunpreet; Sharma S.K.; Singh A.P.; Goklaney D. Prevalence of colibacillosis disease and clinico-haemato-biochemical changes in lambs in southern part of Rajasthan // Veterinary Practitioner. — 2019. — Vol. 20, No. 1. — P. 95–98.

7. Елен В.Л. Културалные свойства Esherichia coli // Микробиология, –М.: 1957. -№1. -С.32-34.

8. Нешумаева Ю.В. Показатели производителной функции сердца при колибактериозе у телят // Материалы Всероссийской научно практической конференции. Повышение продуктивности селскохозяйственных животных и птицы на основе инновatsiонных предложений. -Новочеркасск, 2009. -С. 74-78.

9. Парманов М., Сайитқулов Б., Парманов Ж. Эпизоотология. Қомуслар бош таҳририяти. –Т.: 1996. –Б. 304.

10. Сайфутдинов Р.Ф. Алимов А.М., Лартон Р.Р. Влияние Стимулина на иммуногенез и резистентност телят при вакцинатсии ОКЗ // Учение записки Казанской ГАВМ. –Казан, 2017. –Т.230. –С. 126-128.

11. Сайфутдинов Р.Ф. Повышение колостралного иммунитета телят к колибактериозу с исползованием «Стимулина»: Автореф. дисс. на соик. уч. степ. канд. вет. наук. -Казан, 2018. -24 с.

12. Сайфутдинов Р.Ф., Алимов А.М. Влияние Стимулина на резистентност коров и телят // Мат. Международной конференции, посвященной 90-летию со дня рождения В.А.Киршина «Актуалные проблемы ветеринарной медицины», 5-6 апреля 2018 г. г.Казан ФГНУ ФЦТРБ-ВНИВИ. –Казан, 2018. –С. 308-311

13. Сытдыков А.К., Колибактериоз ягнят и поросят –Ташкент, 1972. -54 с.

Downloads

Published

2025-11-03